welkom in siebengewald hertogdom kleef stadt goch gemeente weeze schepenbank afferden schenk van nydeggen gemeente bergen provincie limburg hertogdom gelre/gulik
Sevengewalt - Zevenghewaet
De Geschiedenis van Siebengewald

Foto's van verdwenen gebouwen

Om te beginnen het ooit meest oostelijke gebouw van Siebengewald: Augustinus.
De eerste foto is in feite een opname van een schilderij, gesigneerd AF 42. Volgens het bijschrift betreft het hier Bierhuis, en Slagery P. van der Staay. Aan de achtergrond, het torentje van de Gaesdonck, kunnen we zien dat dit gebouw bij de grensovergang van de Gochsedijk stond, nog voorbij het voormalige Nederlandse douanekantoor (nu woonhuis) en recht tegenover de plek waar later het Duitse grenskantoor gebouwd is. De grens loopt pal voor de deur langs. De muurijzers geven het bouwjaar 1716 aan. Het gebouw staat dan ook, als Augustinushof, op de Kleefse kadasterkaart van 1733 (zie onder Grenzen).
Voor de secularisatie (1802) was de Augustinushof van de Gaesdonck. Al in 1804 laat de prokurator Johan Schadden het klooster en ook de Augustinushof door tussenpersonen terugkopen. In het kadaster van 1830 staat het pand op naam van de erven J. Schadden. Wat opvallend is, want Johan Schadden overleed 1821, waarna de hof (net als de Gaesdonck zelf) aan het Bisdom Münster kwam, onder de voorwaarde dat op het voormalige klooster een priesterseminarie zou komen. Wat ook gebeurde in 1828.
Pachters waren van oudsher de familie Linsen. In 1883 is Piet van der Staay pachter, die er een slagerij, herberg en kruidenierszaak combineerde. Hij overlijdt in 1908, waarna zijn personeel de zaak voortzette tot 1917.
De andere foto's tonen het gebouw in een later stadium, als Café Augustinus van de familie Ingenbleek (pachters sinds 1917), voor en tijdens de oorlog. De muurijzers zitten er nog, met een nis tussen de 1 en de 6 waarin een beeldje van de Heilige Augustinus stond. Het dak is veranderd en één van de ramen is uitgebroken. In de foto boven tot deur, waar later weer een raam van gemaakt is (links).
Op de derde foto is het Duitse grenskantoor nog niet gebouwd; op de vierde, gedateerd omstreeks 1934, wel.
De Augustinushof is bij de doortocht van de geallieerden in 1945 afgebroken.

Hiernaast staat een foto van de eerste echte kerk van Siebengewald, die dateert van 1869. In 1863 was Siebengewald een eigen parochie geworden. Deze kerk stond, net als de eerste school, in het 'oude' Siebengewald langs de Augustinusweg (op de foto achter de kerk), en wel op de hoek met de Kloosterweg (op de foto links). Het kerkhof ligt daar nu nog, maar de kerk is in het laatste oorlogsjaar ten onder gegaan.
Na de oorlog is aan de Kloosterweg eerst een noodkerk in gebruik geweest, en in 1956 was de huidige kerk op de hoek van de Boterdijk en de Nieuweweg klaar. Deze viert dus september 2006 zijn 50-jarig bestaan.
De voormalige pastorie (rechts), aan de zuid-oostzijde van de kerk, heeft de oorlog wel overleefd en nog verscheidene Siebengewalders en verenigingen een tijdelijk onderdak geboden. Vervolgens is hij toch in verval geraakt en in 1981 afgebroken.

Zoals hierboven al vermeld stonden ook de eerste scholen van Siebengewald langs de Augustinusweg. Of eigenlijk staat het lange gebouw aan de Processieweg waar deze uitkomt op de Augustinusweg. Bovenstaande foto zou genomen kunnen zijn vanaf de oude kerk, in de richting van de Gaesdonck. Het huis van meester Peeters, dat rechts van de school staat, is hier nog apart opgenomen omdat het de eerste lokalen herbergde, links van de voordeur.
Dit was nog een gemengde school. In 1928 stichtten de zusters van O.L. Vrouwe aan de Kloosterweg een meisjesschool en bewaarschool (foto links). Na de oorlog verhuisde de jongensschool van de Processieweg naar nieuwbouw tegenover de nieuwe kerk, waar sinds 1984 alle kinderen weer verenigd zijn in basisschool 't Kendelke.

Hiernaast een stukje uit de topografische kaart van net voor de oorlog (1935), waarop bovenstaande gebouwen nog weergegeven zijn. Rechtsonder Augustinus bij de grensovergang. De rode lijn naar linksboven is de Augustinusweg en daaraan vinden we eerst de school (hoek Processieweg), en iets voorbij het midden de kerk (tussen Boterdijk en Kloosterweg).
Wordt vervolgd. Met dank aan Rob Miesen voor gebruik van foto's en zijn uitgave -met Tiny School- "Siebengewald, een grensgeval in beeld".


Ook verdwenen, café Tissen aan de Gochsedijk